مقاطع تحصیلی در کانادا
تحصيلات پيش دانشگاهي
در اين كشور كودكان از 3 تا 6 سالگي در مهد كودكها و دوران آمادگي، تحت تعليم و تربيت قرار ميگيرند. شروع دوره ابتدايی از 6 سالگي است. در استان كبك كلاس اول تا ششم و در استانهاي ديگر كلاس اول تا هفتم را دوره ابتدايي ميدانند. دوره دبيرستان در این کشور چهار سال است. نظام تحصيلي پيش دانشگاهي در اين كشور به گونهاي است كه تا قبل از ورود به دانشگاه دانشآموزان حدود 12 سال تحصيل ميكنند. البته در استان اونتاريو براي اخذ ديپلم دبيرستان بايد 13 سال درس بخوانند و دانشآموزان شش سال درس به نام دروس علمي اونتاريو (Ontario Academic Credits) را نيز در سال سيزدهم ميگذرانند.
تحصيلات دانشگاهي
دانشگاههاي كانادا در انتخاب دانشجويان اختيار كامل دارند. شرط ورود به دانشگاهها بر اساس معدل نمرات سال آخر دانشآموزان در دبيرستانهاست. شرايط پذيرش در دانشگاههاي كانادا براي دانشجويان تمام وقت و نيمه وقت يكسان است. در خصوص پذيرش دانشجو براي تحصيلات تكميلي، دانشگاهها بر اساس ضوابط خود اقدام به اين امر ميكنند. مراكز آموزش عالي در كانادا مستقل هستند و مدارك دانشگاهي را خودشان صادر ميكنند. اكثر دانشگاهها در كانادا انگليسي زبان هستند، ولي هفت دانشگاه فرانسوي زبان و دو دانشگاه دو زبانه نيز وجود دارد.
دورههاي تحصيلي
1- دورههاي هنري و حرفهاي براي مدارك Certificate و Diploma از دورههايي هستند كه پس از يك تا سه سال تحصيل به دليل شرط ورود آسانتر و نداشتن معدل بالا براي ورود به دانشگاهها در كالجها گذرانده ميشود.
2- لیسانس: شامل چهار سال تحصيل تمام وقت است؛ در بعضي رشتهها مانند معماري طول اين دوره به پنج سال نيز ميرسد. در استان اونتاريو به دليل طول دوره دبيرستان كه 13 سال است، دورههاي سه ساله نيز وجود دارد.
3- فوق لیسانس: برای ورود به اين دوره داشتن مدرك لیسانس با معدل حداقل 16 ضروري است. در صورتي كه دانشجو بخواهد در رشتهاي غير از رشته قبلياش ادامه تحصيل دهد، بايد تعدادي درس اضافي بگذراند. به همين دليل طول دورههاي فوق لیسانس از يك و نيم تا سه سال متغير است. ضمناً در اين دوره دانشجو ميتواند درس با پژوهش را مدنظر قرار دهد يا بيشتر به درس پرداخته و در نهايت يك يا دو كار علمي كوچك را پشت سر گذارد.
4- دکترا: برای ورود به اين دوره معدل 16 يا بالاتر در دوره فوق لیسانس مورد نياز است. علاوه بر اين دانشجو بايد توصيههاي كتبي استادان قبلي داشته باشد كه توانايي او را براي پژوهش نشان دهد. براي دوره دکترا در كانادا دانشجو بايد حداقل سالهاي تحصيلي تمام وقت، گذراندن دروس تعيين شده، گذراندن امتحان جامع (كتبي يا شفاهي يا هر دو) و نوشتن و دفاع شفاهي از پايان نامه پژوهشي را با موفقيت بگذراند. طول متوسط دوره دكترا در دانشگاههاي كانادا چهار سال است.
در موارد خاصي امكان اخذ مدرك دکترا بدون دريافت فوق لیسانس و به صورت انتقال از اين مرحله و تنها با داشتن لیسانس ميسر است.
ارزیابی مدارک تحصیلی کانادایی
1- مدارك Certificate و Diploma و كليه مدارك دانشگاهي (آكادميك) 2 يا 3 سال تحصيل معادل حداقل 60 واحد به شرط تحصيل پيوسته و همگن كه منجر به اخذ مدرك Bachelor نميشود، بعد از ديپلم دبيرستاني، كارداني ارزشيابي ميشوند.
2- مداركBachelor بعد از ديپلم دبيرستان، كارشناسي ارزشيابي ميشوند.
3- مدارک Master با شرط داشتن كارشناسي، كارشناسي ارشد ارزشيابي ميشوند.
4- مدارك .Ph.D با شرط داشتن كارشناسي ارشد، دكترا ارزشيابي ميشوند.
جدول چگونگي ارزشيابي مدارك تحصيلي دانشگاههاي كانادا
وام های تحصیلی
Scholarship or Fellowship
بورسهای تحصیلی دارای انواع گوناگونی است که معمولا از سوی دانشكده ها یا شرکت ها و موسسات خارج از دانشگاه به منظور تشویق، در اختیار دانشجویان مستعد در تعدادی محدود قرار می گیرد. خصوصیت اصلی بورس ها این است که بر خلاف کمک هزینه در قبال گرفتن آن لازم نیست کار بکنید. پس این بورس ها کمک هزینهای بدون بازگشت هستند که به صورت جایزه به دانشجویان ممتاز تعلق میگیرد. لذا معیار این جایزهها سوابق و برجستگیهای تحصیلی فرد است نه نیاز مالی وی و در نتیجه افراد باید برای دریافت آن رقابت کنند. این کمک ها فرمول چندان مشخصی برای مبلغ نداشته و هر دانشگاه و یا حتی دانشکدهای شرایط خاص خود را برای تخصیص آنها دارد. در نتیجه ممکن است دانشجویی که با سایر ملاکهای ارزیابی دانشگاه یا کالج، نیازمند مالی شناخته نشده باشد، به دلیل کارنامه تحصیلی یا انجام فعالیت درخشان خاصی در حوزه علمی بتواند از این نوع کمکها استفاده کند. فلوشیپ به نوعی همان اسکلارشیپ است اما تفاوت هایی در شرایط تخصیص آنها وجود دارد. اسکلارشیپ بیشتر برای هزینه زندگی و تحصیل دانشجو تعلق می گیرد؛ اما فلوشیپ برای کارهای تحقیقاتی دانشجویان ممتاز به آنها داده می شود. در بیشتر مواقع چنین منابع مالی شهریه را تامین نموده بعلاوه یك حقوق ماهیانه را نیز برای زندگی باقی می گذارد. میزان حقوق بطور متوسط 1100 تا 1500 دلار در ماه می باشد كه كفاف هزینه یك زندگی دانشجویی نظیر اجاره یك آپارتمان كوچك غذا و لباس و تداركات دانشگاه و حمل و نقل را خواهد داد.
Research Assistantship
این کمک هزینه، تحت عنوان دستیار پژوهشی، نوعی موقعیت شغلی است که دانشجو در دانشگاه بر روی پروژه تحقیقاتی خاصی کار میکند و به ازای کار خود از استاد حقوق دریافت میکند. لذا دانشجویان به ازای دریافت آنها مسؤولیت خاصی در قبال دانشگاه یا استاد دارند و لازم است برای دانشگاه یا استاد کار کنند. چنانچه دستیار پژوهشی به شما اعطا گردد، مقرر می شود كه شما به استادی در زمینه پژوهشی كمك كنید. استادها معمولا از صنعت یا دولت بودجه میگیرند که پروژههای تحقیقاتیشان را پیش ببرند. این استادها برای انجام پروژهها دانشجوهای دکترا (و در برخی موارد فوقلیسانس) را استخدام میکنند تا برایشان کار کنند. به این نکته توجه داشته باشید که استادها معمولا دستیار پژوهشی را به دانشجویانی که استاد راهنمای آنها هستند، اخنصاص می دهند. به همین خاطر لازم است که با اساتیدی که زمینهی کاریشان به زمینه کاری شما نزدیک است تماس گرفته و از موقعیت های باز آنها و تمایل آنها برای پذیرفتن دانشجوی جدید، اطلاع پیدا کنید.
Teaching Assistantship
در این موقعیت شغلی، دانشجو بعنوان یك دستیار تدریس، در تدریس درس خاصی به استاد کمک و با او همکاری میکند و به ازای آن از دانشگاه حقوق دریافت میکند. وظیفه افراد دستیار تدریس از تنوع بسیاری برخوردار است كه بصورت عمومی شامل نمره دادن، تصحیح اوراق، برگزای کلاس های حل تمرین یا آزمایشگاه ها، كمك به دانشجویان و اداره جلسات هفتگی می باشد. برای گرفتن دستیار تدریس فرد باید فرمهای خاص آن را پر کند و هر ترم برای درخواست جدید اقدام نمایید. تخصیص دستیار تدریس معمولا بر اساس اولویت انجام میشود و دانشجویان با سابقه دکترا از اولویت بالاتری برخوردار هستند. همچنین اغلب دانشگاهها نیاز دارند که متقاضی امتحان صحبت کردن انگلیسی مانند TSE یا بخش صحبت کردن TOEFL را بگذرانید و نمره لازم را کسب نمایید.
Internship
دوره کارآموزی، دورهای است که دانشجویان میتوانند در طی آن در شرکتهای خصوصی یا سایر موسسات خارج از دانشگاه در زمینهای مرتبط با رشتهی تحصیلی خود کار کنند و به ازای کار خود حقوق دریافت نمایند. در طول تابستان ثبتنام و حضور در دانشگاه اجباری نیست و دانشجویان معمولا از این مدت برای کار در خارج از دانشگاه استفاده میکنند. حقوقی که شرکتها به دانشجویان پرداخت میکنند معمولا بسیار بالاتر از حقوقی است که دانشجویان با داشتن دستیار پژوهشی یا دستیار تدریس در طول سال دریافت مینمایند. اقدام برای دریافت این دوره کارآموزی نسبتاً ساده است و احتیاج به مدارک متعددی ندارد. چنانچه مایل به دریافت کارآموزی برای تابستان هستید، باید از زمستان سال قبل اقدامات خود را آغاز کنید. بسیاری از شرکتها از حدود ماه دسامبر تا مِی هر سال اطلاعاتی را در مورد موقعیتهای تحت عنوان internship در وبسایت خود منتشر میکنند و اقدام به جمعآوری رزومه مینمایند. کارشناسان شرکت با توجه به سوابق دانشجویان، تعدادی را برای مصاحبه انتخاب میکنند. مصاحبه ممکن است به صورت تلفنی یا در محل شرکت صورت پذیرد و ممکن است شامل چندین مرحله مختلف باشد. شرکتها ممکن است از دانشجویان بخواهند تا علاوه بر رزومه، توصیهنامههایی از طرف اساتید دانشگاه نیز ارائه دهند. توصیهنامه معمولا در صورتی درخواست میشود که شما تمام مراحل مصاحبه را با موفقیت پشت سر گذاشته باشید. داشتن دانش کافی در زمینهای که برای آن اقدام میکنید بسیار مهم است و از شما انتظار میرود که بتوانید عمدهی سوالات مصاحبهکنندهها را جواب دهید. همچنین زمان اقدام برای internship هم اهمیت زیادی دارد. برخی از شرکتها ممکن است تا ماه فوریه تمام دانشجویانی که لازم دارند را انتخاب کرده باشند و بدیهی است که دانشجویی حتی با شرایط خوب هم در صورت اقدام بعد از این زمان، شانس چندانی برای دریافت این دوره نخواهد داشت. اغلب دانشگاهها مرکزی به نام career center دارند که دانشجویان را با نحوهی اقدام برای یافتن شغل و internship آشنا میکنند. این مراکز همچنین میتوانند به شما در زمینهی نوشتن رزومهای که برای شرکتها میفرستید نیز کمک کنند و همچنین ممکن است لیستی از شرکتهایی را که علاقمند به استخدام کارآموز هستند را در اختیار شما قرار دهند. علاوه بر آن در طول سال تحصیلی نمایشگاههای کوچکی با عنوان career fair ممکن است در دانشگاه برگزار شود. هدف اصلی این نمایشگاهها استخدام دانشجویان برای شغل دائمی یا کارآموز است. شرکتهای علاقمند غرفههایی دارند که رزومهی دانشجویان را جمعآوری میکند و حتی ممکن است مصاحبههایی نیز با دانشجویان انجام دهند. بازدید از این نمایشگاهها به دانشجویانی که علاقمند به گرفتن کارآموزی هستند، توصیه می شود.
دانشگاه های کانادا
الف) گروه يك (ممتاز): شامل دانشگاهها و مراكز آموزش لیست شده در زیر میباشد:
1- University of Alberta
2- The University of British Columbia
3- The University of Calgary
4- Carleton University
5- Concordia University
6- Dalhousie University Technical University of Nova Scotia
7- Ecole Polytechnic University of Montreal
8- University of Guelph
9- Laval University
10- McGill University
11- McMaster University
12-The University of Manitoba
13- Memorial University of Newfoundland
14- Montreal School of Higher Commercial Studies
15- University of Montreal
16- University of New Brunswick
17- The Ontario Institute for Studies in Education
18- University of Ottawa
19- Institute Armand Frappier, University of Quebec
20- National Institute of Scientific Research, University of Quebec
21- Queens University at Kingston
22- The University of Regina
23- University of Saskatchewan
24- University of Sherbrooke
25- Simon Fraser University
26- University of Toronto
27- University of Victoria
28- University of Waterloo
29-The University of Western Ontario
30- University of Windsor
31- York University
32- University of Quebec en Outaouais Universite du Quebec en Outaouais
ب) گروه دو (خوب): مدارك اخذ شده از دانشگاههاي گروه دو كانادا نيز ارزشيابي ميشود، ولي ترجيحاً تحصيل در دوره دكترا در دانشگاههاي گروه يك (ممتاز) توصيه ميشود.
1- Acadia University
2- Athabasca University
3- Augustana University College
4- Bishops University
5- Brandon University
6- Brock University
7- University College of Cape Breton UCCB
8- The Kings University College
9- University of Kings College
10- Lakehead University
11- Laurentian University of Sudbury
12- The University of Lethbridge
13- University of Moncton
14- Mount Allison University
15- Mount Saint Vincent University
16- Nipissing University
17- Nova Scotia Agricultural College
18- University of Prince Edward Island
19- University of Quebec
20- National School of Public Administration, University of Quebec
21- School of Higher Technology, University of Quebec
22- Tele - University, University of Quebec
23- University of Quebec, Abitibi - Temiscamingue
24- University of Quebec at Chicoutimi
25- University of Quebec at Hull
26- University of Quebec at Montreal
27- University of Quebec at Rimouski
28- University of Quebec at Trosi - Rivieres
29- Ryerson University
30- Saint - Anne University
31- University College of Saint - Boniface
32- St. Francis Xavier University
33- The University of St. Jeromes College
34- Saint Marys University
35- Saint Paul University
36- St. Thomas University
37- University of Sudbury
38- University of St. Michaels College
39- Trent University
40- University of Trinity College
41- Trinity Western University
42- Victoria University
43- Wilfrid Laurier University
44- The University of Winnipeg
دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی نامعتبر در کشور کانادا به شرح زیر هستند و لذا کليه مدارک صادره از دانشگاه های ذيل غير قابل بررسی و ارزشيابی هستند. چنانچه نام دانشگاه يا موسسه ای در فهرست دانشگاه ها و موسسات اعلام شده (اعم از معتبر و غير معتبر) منعکس نشده باشد، متقاضی می بايست اعتبار آن را از اداره کل امور دانش آموختگان استعلام نمايد.
East York University
University of Melviz
Canadian House of Wisdom University
University Canada West (از ابتدای سپتامبر 2010 نامعتبر و مدارک آن غیر قابل ارزشیابی است)
Canadian House of Windom دانشگاه مجازی دارالحکمه کانادا
برنامه CIMP
برنامه CIMP که یک دوره پیش دانشگاهی کانادایی می باشد توسط دانشگاه Sunway در مالزی ارائه می شود.
این برنامه به گونه ای طراحی شده است که پاسخگوی نیازهای همه دانش آموزان باشد و نه فقط کسانی که تمایل دارند در یکی دانشگاه کانادایی حضور پیدا کنند. لذا هدف از این برنامه آماده سازی دانش آموزان برای حضور در دانشگاه های تمام دنیا است.
برنامه CIMP برای 20 سال است که تاسیس شده و بیش از 5000 دانش آموز در آن فارغ التحصیل شده اند و در بیش از 140 دانشگاه در سراسر دنیا حضور یافته اند.
برای رسیدن به جایگاه مورد دلخواه دانش آموزان، برنامه CIMP به آنها در زمینه های زیر یاری می رسانند:
- توسعه مهارت های ارتباطی موثر در زبان انگلیسی
- آماده سازی افراد برای انتقال از تحصیلات متوسطه به مقاطع بالاتر
- تجربه یادگیری یک فرهنگ که منعکس کننده یک جامعه بین المللی از محققان است
- توسعه علمی و اجتماعی برای رسیدن به پتانسیل کامل افراد
- یادگیری اینکه چطور از آگاهی و مهارت های خود استفاده کنند؛ و به صورت تحلیلی و انتقادی فکر کنند.
دروسی که در این مرکز ارائه می شود، در زمینه زبان انگلیسی، تجارت، کامپیوتر، علوم اجتماعی، ریاضی و علوم طبیعی است که طبق قانون این مرکز، در هفته 6 ساعت به هر درس تعلق می گیرد.
نظام آموزشی این برنامه بر اساس وزارت آموزش و پرورش استان انتاریو در کشور کانادا است؛ و لذا فارغ التحصیلان از این مرکز دیپلم متوسطه استان انتاریو یا Ontario Secondary School Diploma OSSD را دریافت می کنند که برای ورود به دانشگاه های در سرتاسر دنیا معتبر است.
منبع : وکالت دات اینفو