ترمینولوژی حرف ی

يائسه
(مدنى - فقه) زني كه سن او از شصت سال گذشته باشد و بعضى پنجاه سالگى را ماخذ قرار داده اند مگر در زنان قرشيه. چنين زني عادت زنانگى نميبيند.

يادداشت
نامه اى كه براى يادآوري و خاطر نشان كردن مطلبى براى شخصى نوشته شود.

ياور
سرگرد شهرباني را گويند.
يد
(مدنى- فقه) تصرف در مالى را يد گويند خواه تصرف قانوني باشد خواه غير قانوني(ماده 35 ق - م).

يد امانى
( مدنى فقه) تصرف در مال غير بمنظور نگهدارى آن باذن مالك يا باذن نماينده مالك يا باذن قانون.
 
يد سابق
(مدني- فقه) در موردى كه يك مال در دست غيرقانونى چند نفر گردش ميكند آن يد عدواني كه زمان تحققش بزمان تصرف صاحب مال نزديكتر باشد آن يد را يد سابق گويند و يد بعد را يد لاحق نامند. در مورد تصرفات قانوني هم اين اصطلاح با همين مشخصات بكار ميرود.

يد شرعى
رك. يد عاديه

يد عاديه
(فقه)تصرف در مال غير كه بدون اذن مالك و قانون بوده باشد مانند تصرف غاصبانه و تصرفى كه در حكم غصب است (ماده 308 قانون مدنى). در هـمين اصطلاح يد عدوان و يد عدواني را نيز بكار ميبرند اصطلاح مقابل اصطلاح بالا را (يد شرعى  و يد قانوني) نامند چنانكه در اصطلاحات جديد يد عدواني را (يد غيرقانوني) هم ميگويند.

يد عدوان
رك. يد عاديه

يد عدوا نى 
رك. يد عاديه

يد غيرقانونى
رك. يد عاديه

يد قانونى
رك. يد عاديه

يد لاحق
رك. يد سابق

(قاعده) يد
(مدنى- فقه) تصرف بعنوان مالكيت دليل مالكيت است مگر اينكه خلافش ثابت شود. اين معنى را در فقه (قاعده يد) گويند. كسي كه متصرف است تصرف او بعنوان مالكيت شناخته ميشود... (ماده 747 آئين دادرسى مدني)  قاعده يد از امارات قانونى نسبى است و  ميتوان خلاف آنرا اثبات كرد.
مقررات ثبت املاك اين قاعده را محدود ميكند(ماده 22 قانون ثبت).

يرغو
(تاريخ حقوق ) يا (يارغو) در تركى بمعني تفتيش از جرم و گناه و مؤاخذه و بازپرسي است. بمعني سرهنگ و چاوش و حكم و فرمان و فصل خصومت هم ضبط شده است.
در تاريخ- حقوق ما بمعني بازرسي و تفتيش بكار رفته است حافظ گويد:
عاشق از قاضى نترسد مي بيار                بلكه از يرغوى ديوان نيز هم

يسار
(فقه )عكس حالت اعسار راگويند (ان مع العسر يسرا).

يمين
Serment يعني سوگند و قسم( رك. قسم- سوگند ) و در اصطلاحات ذيل بكار رفته است:

يمين استظهارى
مرادف قسم استظهارى است.( رك. قسم استظهاري)

يمين العقد  Serment poromissoire
سوگند براى اقدام يا ترك اقدام بكارى درآينده است. على الاصول قسم براى آينده است.
در مقابل قسم قضائى بكار مى رود.( رك. قسم قضائي )

يمين مدعى
رك. قسم مدعي

يمين مردوده
(فقه )هرگاه مدعى بينه نداشته باشد از مدعى عليه مي خواهد كه قسم بر نادرستى دعوى ياد كند و خوانده هم ميتواند قسم را به مدعي رد كند و از او بخواهد كه قسم بر صحت دعوى خود ياد كند قسم را در هر دو صورت بالا يمين مردوده گويند.

يوز باشى
رك. تابين

يونسكو U.N.E.S.C.O
مؤسسه علمي و فرهنگى و تربيتى ملل متحد كه وظيفه دار ايجاد روابط فرهنگى بين المللى و حسن تفاهم بين ملتها و تقويت آن است.

منبع : وکالت دات اینفو