جلب متهم در روز

جلب در لغت به معنی کشیدن، بردن، ربودن، کشانیدن و آوردن آمده است و در اصطلاح حقوق جزا عبارت است از دستگیری شخص معین و هدایت وی نزد دادگاه یا مقام تحقیقی که دستور دلالت وی را نزد خویش داده است. 

در قانون آیین دادرسی کیفری تعریفی از جلب به عمل نیامده است. حقوقدانان نیز کمتر به تعریف آن پرداخته‌اند اما در حقوق فرانسه قانونگذار آن کشور در بند ۳ ماده ۱۲۲ ق. آ. د. ک. ف این واژه را تعریف کرده است: "جلب عبارت است از دستور بازپرس به نیروی عمومی به هدایت فوری متهم به محضر وی". 

ذکر این نکته ضروری است که جلب لزوماً منتهی به بازداشت متهم نمی‌شود،  بلکه صرفاً جهت حضور نزد مقام قضایی برای تحقیق از وی است و ممکن است پس از حضور و تحقیق با قرار تامین خفیفی آزاد شود. 

اصولاً جلب متهم باید در روز بعمل آید مگر در مواردی که فوریت داشته باشد، تشخیص این فوریت نیز برعهده مقام قضایی است. ماده ۱۸۳ لایحه جدید نیز در این خصوص مقرر می‌دارد: "جلب متهم به استثناء موارد ضروری باید در روز به عمل آید و در‌‌ همان روز به وسیله بازپرس و یا قاضی کشیک تعیین تکلیف شود".
 
علت اینکه جلب متهم باید در روز به عمل آید. این است که "جلب متهم در شب ممکن است تبعات سوئی را به دنبال داشته باشد. مثلاً می‌توان گفت که در روز رفت و آمد و سر و صدا وجود دارد شاید دیگران متوجه جلب متهم نشوند و اما در شب چون سکوت حکم فرماست، شاید موجب لطمه حیثیتی شود. "

لذا مقنن خواسته که از آبرو ریزی اشخاص جلوگیری شود، یا اینکه "ممکن است جلب شونده شخص مسنی باشد که در حال استراحت است، جلب چنین شخصی در شب ممکن است وی را از لحاظ روحی و روانی دچار مشکل کند. "

در صورتی که مقام قضایی ضرورت جلب متهم در شب را احراز و دستور آن را صادر کند باید جهت ضرورت و فوریت را در صورت جلسه قید کند. این موضوع در تبصره ماده ۱۸۳ لایحه جدید این گونه بیان شده است: "تشخیص موارد ضرورت با توجه به اهمیت جرم، وضعیت متهم، کیفیت ارتکاب جرم و احتمال فرار متهم با نظر بازپرس است. بازپرس موارد ضرورت را در پرونده درج می‌کند.