مشاوره حقوقی - شماره 39

پرسش کننده : آقای رضا عبدی

تاریخ پرسش : 25 خرداد 1393

متن پرسش : با سلام و احترام

قطعه زمین کشاورزی داریم که در میانه زمین های شخص دیگری واقع شده است و ما چون تنها راه دستیابی به زمینی که داریم عبور از اراضی آن فرد است بعد از گذشت 12 سال که از شهرمان دور بودیم و حال جهت تاسیس گلخانه به سر زمینمان رفتیم دیده ایم که نامبرده تمام زمینهای خود را که گرداگر زمین کشاورزی ماست جوری کیوی کاری و باغبانی نموده است که حتی یک فرقان مصالح را نیز نمیتوانیم به زمین خود برسانیم و از طرفی حتی برای عبور ناچاریم تا کمر دلا شویم و چند صد متر را خمیده و از زیر بوته های کیوی عبور نماییم تا به زمین خود برسیم !!! حال سئوال بنده این است که چگونه میتوانیم از دادگاه بخواهیم که این فرد را ملزم به ایجاد یک راه اشتراکی جهت عبور و مرور آسان به زمین خود نماییم ؟ و آیا قانون این حق را به ما میدهد که راهی برای دسترسی داشته باشیم ؟ با توجه به اینکه برای تاسیس گلخانه نیاز به انتقال و احداث بنا و نصب تجهیزات است که با شرایط فعلی چنین امری تقریبا محال می باشد؟ لطفاً راهنمایی بفرمایید که چگونه می توانیم احقاق حق کنیم ؟؟؟ لازم به یادآوری است که نامبرده هیچ همکاری با ما نمیکند. با سپاس از شما

پاسخ وکالت دات اینفو :

حق انتفاع از اشیاء غیر منقوله مثل حق عمری و سكنی و همچنین حق ارتفاق نسبت به ملک غیر از قبیل حق العبور و حق المجری و دعاوی راجعه به اموال غیر منقوله از قبیل تقاضای خلع ید و امثال آن تابع اموال غیر منقول است. ممكن است اشخاص نسبت به اموال علاقه‌های ذیل را دارا باشند: 1- مالكیت (اعم از عین یا منفعت ). 2- حق انتفاع. 3- حق ارتفاق به ملک غیر.

ارتفاق حقی است برای شخص در ملک دیگری و در این خصوص صاحبان املاک می توانند در ملک خود هر حقی را كه بخواهند نسبت به دیگری قرار دهند, در این صورت كیفیت استحقاق تابع قرارداد و عقدیست كه مطابق آن حق داده شده است و هر گاه زمین یا خانه كسی مجرای فاضل آب یا آب باران زمین یا خانه دیگری بوده است صاحب آن خانه یا زمین نمیتواند جلوگیری از آن كند مگر در صورتی كه عدم استحقاق او معلوم شود و همچنین هر گاه كسی از قدیم در خانه یا ملک دیگری مجرای آب به ملک خود یا حق مرور داشته صاحب خانه یا ملک نمیتواند مانع آب بردن یا عبور او از ملک خود شود و همچنین است سایر حقوق از قبیل حق داشتن در و شبكه و ناودان و حق شرب و غیره و در این راستا اگر كسی حق عبور در ملک غیر ندارد ولی صاحب ملک اذن داده باشد كه از ملک او عبور كنند هر وقت بخواهد میتواند از اذن خود رجوع كرده و مانع عبور او بشود و همچنین است سایر ارتفاقات.

حق الارتفاق مستلزم وسایل انتفاع از آن حق نیز خواهد بود مثل اینكه اگر كسی حق شرب از چشمه یا حوض یا آب انبار غیر دارد حق عبور تا آن چشمه یا حوض و آب انبار هم برای برداشتن آب دارد.

مالك ملكی كه مورد حق الارتفاق غیر است نمیتواند در ملک خود تصرفاتی نماید كه باعث تضییع یا تعطیل، حق مزبور باشد مگر با اجازه صاحب حق و این تصرفات صاحب حق در ملک غیر كه متعلق حق اوست باید به اندازه‌ای باشد كه قرار دادند و یا به مقدار متعارف و آنچه ضرورت انتفاع اقتضاء میكند و كسی كه در ملک دیگری حق ارتفاق دارد نمی تواند مانع از تقسیم آن ملک بشود ولی بعد از تقسیم حق مزبور بحال خود باقی میماند.

رسیدگی به تعارض در اسناد مالکیت کلاً یا بعضاً خواه نسبت به اصل ملک خواه نسبت به حدود و حقوق ارتفاقی آن با هیأت نظارت اداره ثبت محل است و همچنین حقوق ارتفاقیه که برای ملک مورد ثبت در املاک مجاور در ملک مورد ثبت موجود است و مع الوصف برای حقوق ارتفاقی که برای اشخاص در سند مالکیت غیر قید شده است صاحبان حقوق می توانند طبق ماده ۱۲۴و ۱۲۵ قانون ثبت گواهینامه بگیرند.

نتیجه گیری : در صورت درج حق ارتفاق در سند مالکیت ملک مزبور, شما می توانید در صورت عدم توافق با مالک ملک مجاور با ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی محل وقوع زمین, تقاضای اعمال حق ارتفاق و حمل وسایل مورد نظر خود را مطرح نمائید.