مشاوره حقوقی - شماره 11

پرسش کننده : خانم سیمین

تاریخ پرسش : 27 اردیبهشت 93

متن پرسش :سلام در مورد رباخواری سوال داشتم حدود ده سال پیش همسرم به علت مشکلات مالی مجبورشد از یک نزول خوار مقداری پول نزول کند. این فرد برای تضمین معامله ربوی خود به شوهرم توصیه کرد که برای من دسته چک باز کند و سپس چندین قطعه چک من را بابت تضمین از ما گرفت با وجود بازپس گرفتن اصل و فرع پولش چند چک من دست او باقی ماند. به علت مشکلات مالی همسرم این معاملات ربوی درچند مورد تکرارشد و این آقا به شکلی غیر مستقیم گاه و بیگاه درمعاملات از چکهای من برای ترساندن شوهرم استفاده کرد. حالا هم با وجود عدم بدهکاری ما به او گاه و بیگاه مورد تهدید قرارمی گیریم. سوال من این است که چگونه می توانم از این مشکل خلاص شویم درضمن تعداد زیادی ازافراد را سراغ دارم که این آقا آنها را به روز سیاه نشانده ولی ازترس این مورد که ربا دهنده و گیرنده هر دو مجرم هستند راضی به شهادت نیستند. اما ما چند فقره ازحساب و کتابهای او را با شوهرم دراختیارداریم که به خط خود ایشان است و در بعضی جاها نوشته شده اصل و فرع پول آیا اینها می تواند مدرک مهمی باشند؟ و درضمن اگر اثبات کنیم که معامله ربوی صورت گرفته آیا شوهرم مجرم است و جرم او چقدر است.لازم به ذکر است ازلحاظ مالی هم درشرایط بسیاربدی قرار داریم.

پاسخ وکالت دات اینفو :

مطابق ماده 595 قانون مجازات اسلامی 75- هر نوع توافق بين دو يا چند نفر تحت هر قراردادي از قبيل بيع ، قرض ، صلح و امثال آن, جنسي را با شرط اضافه با همان جنس مكيل و موزون معامله نمايد و يا زائد بر مبلغ پرداختي ، دريافت نمايد ربا محسوب و جرم شناخته مي شود مرتكبين اعم از ربا دهنده ، ربا گيرنده و واسطه بين آنها علاوه بر رد اضافه به صاحب مال به شش ماه تا سه سال حبس و تا ( 74 ) ضربه شلاق و نيز معادل مال مورد ربا بعنوان جراي نقدي محكوم ميگردند ...
تبصره 2 - هرگاه ثابت شود ربادهنده در مقام پرداخت وجه يا مال اضافي مضطر بوده از مجازات مذكور در اين ماده معاف خواهد شد.

در خصوص مطرح نمودن ادعای ربوی بودن معامله فیمابین, در صورت اثبات, معامله باطل و کلیه وجوه به دلیل داراشدن بلاجهت شخص مذکور می بایست استرداد گردد و نیز در صورت اثبات ربوی بودن معامله, طبق مفاد ماده 595 قانون مجازات اسلامی سال 75 که به دلیل عدم مغایرت با قانون جدید نسخ نگردیده است, می توانید طرح شکایت کیفری نمائید.

در مورد دو سوال مطروحه آخر شما :

1. در صورت حدوث شکایت از جانب شما و حتی شکایت دارنده چک ها, کلیه ادله ای که بتواند در نظر قاضی محترم دادگاه تأثیر مثبت و اثرگذاری داشته باشد, از اهمیت بسزایی برخوردار است, به خصوص که موارد ذکر شده به دست خط شخص مدعی می باشند.

2. در صورت اثبات مضطر بودن همسر شما, مطابق تبصره فوق, از مجازات معاف می گردد.

... و اما موضوع قابل تأمل :

شما به عنوان شخصی که چندین فقره چک نزد شخص دیگری دارید, و چکها بدون رابطه قراردادی صحیح و به نحو صوری نزد آن شخص قرار دارد, و وی با سوء استفاده از آنها به نوعی اقدام به اخاذی و تهدید نموده است, به عنوان شاکی, می توانید از وی تحت عناوین خیانت در امانت , اخاذی و تهدید از طریق سوء استفاده از چک هایی که ناشی از هیچگونه سبق رابطه مالی نمی باشند و صرفاً از طرق غیرقانونی, اکراه و اجبار صادر گردیده اند, شکایت نمائید و خواستار استرداد و ابطال چک های مزبور گردید.